Spadki i darowizny: co powinien wiedzieć urząd skarbowy

Daleka ciotka umiera i pozostawia po sobie niewielką fortunę. Każdy, kto w ten sposób zdobywa nieoczekiwany majątek, nie może zapomnieć o poinformowaniu o tym urzędu skarbowego. Wynika to z faktu, że od nowego majątku może być należny podatek. Nie ma większego znaczenia, czy majątek pochodzi ze spadku, czy został przekazany za życia. Organy podatkowe regulują przepisy dotyczące spadków i darowizn w tej samej ustawie o podatku od spadków i darowizn (ErbStG) i żądają takiej samej kwoty podatku w obu przypadkach.

Kiedy należy poinformować urząd skarbowy?

Zasadniczo spadkobiercy muszą poinformować urząd skarbowy w ciągu trzech miesięcy od dowiedzenia się o spadku (§ 30 ErbStG). Jeśli majątek został przekazany za życia, zarówno darczyńca, jak i obdarowany muszą powiadomić o tym urząd skarbowy. Wystarczy nieformalne pismo do urzędu skarbowego w miejscu zamieszkania zmarłego lub darczyńcy (§ 35 ErbStG).

Należy podać następujące informacje:

• Imię i nazwisko, numer identyfikacji podatkowej, zawód i miejsce zamieszkania zmarłego oraz spadkobiercy,
• Data i miejsce śmierci zmarłego lub data darowizny,
• Przedmiot i wartość spadku lub darowizny,
• podstawę prawną nabycia, taką jak dziedziczenie ustawowe lub zapis,
• charakter osobistego stosunku do spadkodawcy lub darczyńcy, na przykład stopień pokrewieństwa,
• Informacje o rodzaju, wartości i czasie wcześniejszych darowizn dokonanych przez spadkodawcę lub darczyńcę.

W wielu przypadkach nie trzeba jednak zajmować się tym samodzielnie. Nie ma konieczności zawiadamiania urzędu skarbowego,

• jeśli dziedziczenie odbywa się na podstawie testamentu sądowego lub notarialnego, a w skład majątku nie wchodzą nieruchomości, aktywa biznesowe, udziały w spółkach lub aktywa zagraniczne.
• jeśli darowizna została poświadczona notarialnie przez sąd lub notariusza, na przykład w przypadku przeniesienia własności nieruchomości.

Wysokie ulgi dla bliskich krewnych

Gdy urząd skarbowy dowie się o spadku lub darowiźnie, sprawdzi, czy należy złożyć zeznanie podatkowe dotyczące spadku lub darowizny. Zazwyczaj nie jest to konieczne, ponieważ kwoty wolne od podatku dla bliskich krewnych są tak wysokie, że wiele osób nie musi płacić podatku od spadków i darowizn . Małżonkowie i zarejestrowani partnerzy muszą płacić podatek tylko od spadków przekraczających 500 000 euro. W przypadku dzieci kwota wolna od podatku wynosi 400 000 euro, a wnuki mogą otrzymać 200 000 euro bez podatku.

Te same kwoty wolne od podatku dotyczą również darowizn. Z jedną różnicą: z ulg tych można korzystać ponownie co dziesięć lat. Dzięki długoterminowemu planowaniu aktywa mogą być przekazywane w sposób efektywny podatkowo.

Możesz przeczytać o tym szczegółowo w przewodnikach na temat podatku od spadków (z kalkulatorem podatku od spadków) i podatku od darowizn. Jeśli chcesz szybko dowiedzieć się, jak wysoki jest Twój podatek od darowizn, skorzystaj z kalkulatora podatku od darowizn Finanztip.

Kiedy deklaracja podatku od spadków jest obowiązkowa?

Każdy, kto dziedziczy lub otrzymuje w darowiźnie majątek przekraczający kwotę wolną od podatku, na przykład dlatego, że nie jest bliskim krewnym, zostanie poproszony przez urząd skarbowy o złożenie zeznania podatkowego dotyczącego podatku od spadków lub darowizn. Jeśli jest kilku spadkobierców lub obdarowanych, zeznanie podatkowe można wypełnić wspólnie. Termin ten wynosi co najmniej jeden miesiąc. Można jednak złożyć wniosek o przedłużenie tego terminu. Jeśli został wyznaczony wykonawca lub zarządca, zajmie się on zeznaniem podatkowym.

Deklaracja podatkowa musi zawierać listę przedmiotów i aktywów należących do spadku (§ 31 ErbStG). Jednocześnie można również zadeklarować tak zwane zobowiązania spadkowe, które zmniejszają obciążenie podatkowe. Obejmują one koszty pogrzebu i rozliczenia spadku, takie jak opłaty za poświadczenie dziedziczenia lub otwarcie testamentu. Urząd skarbowy uznaje ryczałt w wysokości 10.300 euro za to bez dowodu (§ 10 ErbStG).

Uwaga: zgodnie z rządowym projektem rocznej ustawy podatkowej na 2024 r., ryczałt ten wzrośnie do 15 000 EUR od 1 stycznia.

Władze i banki zgłaszają spadek

Każdy, kto myśli, że może ukryć odziedziczone pieniądze przed organami podatkowymi, jest w błędzie. Dzieje się tak dlatego, że organy podatkowe dowiadują się o przekazaniu majątku nawet bez powiadomienia ze strony spadkobiercy. Urzędy stanu cywilnego są zobowiązane do zgłaszania zgonów. Sądy i notariusze powiadamiają urząd skarbowy o aktach notarialnych, które mogą mieć znaczenie dla podatku od spadków (§ 34 ErbStG).

Banki, towarzystwa budowlane i firmy ubezpieczeniowe również automatycznie informują urząd skarbowy o śmierci klienta (§ 33 ErbStG). Wyjątek dotyczy sytuacji, gdy kwota do wypłaty przez firmę ubezpieczeniową lub saldo kredytowe na rachunkach lub rachunkach papierów wartościowych wynosi mniej niż 5.000 euro (§§ 1-3 ErbStDV).

Obowiązek powiadamiania zmarłych klientów dotyczy również niemieckich oddziałów banków za granicą, orzekł Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS, wyrok z dnia 14 kwietnia 2016 r., sprawa nr C-522/14). Sparkasse Allgäu odmówił przekazania urzędowi skarbowemu informacji o rachunkach i aktywach klientów swojego austriackiego oddziału, którzy w międzyczasie zmarli. Jest to jednak niedopuszczalne, jak orzekli sędziowie. Prawny obowiązek udzielania informacji w przypadku śmierci dotyczy również oddziałów zagranicznych.

Politycy zrobili wiele, aby zapobiec ukrywaniu pieniędzy za granicą. Niemieckie organy podatkowe wymieniają obecnie dane podatkowe z wieloma krajami.

Urząd skarbowy może zapytać

Jeśli istnieje podejrzenie uchylania się od płacenia podatków, urząd skarbowy może zażądać bardziej szczegółowych informacji i sprawdzić, kto i kiedy miał dostęp do skrytki depozytowej lub jakie przelewy zostały dokonane. Warunkiem wstępnym jest konkretne podejrzenie. Może to nastąpić na przykład w przypadku, gdy wymiana informacji między różnymi organami ujawni znaczne rozbieżności między informacjami zawartymi w zeznaniu podatkowym a rzeczywistymi aktywami.

Jeśli urząd skarbowy nie jest w stanie oszacować podatku od spadków lub oszacuje go z opóźnieniem tylko dlatego, że ukryłeś majątek, możesz stanąć w obliczu postępowania w sprawie uchylania się od opodatkowania.

Spadkobiercy są również odpowiedzialni za podatki, których uniknął zmarły i muszą zapłacić zaległe podatki. Każdy, kto odkryje niezadeklarowane pieniądze w spadku, musi zgłosić to organom podatkowym, aby uniknąć podejrzenia o próbę uchylenia się od opodatkowania. Następnie można odliczyć część odsetek za uchylanie się od opodatkowania od rachunku podatkowego jako zobowiązanie spadkowe (sąd podatkowy w Monachium, wyrok z dnia 21 czerwca 2006 r., sygn. 4 K 3051/04).

Duże darowizny w życiu codziennym

Podczas gdy notariusze, banki, firmy ubezpieczeniowe i inne organy muszą zgłosić nazwisko do organów podatkowych w przypadku śmierci, prezenty w formie darowizn pieniężnych często nie mają żadnych konsekwencji podatkowych.

Jednakże darowizny powyżej progów wolnych od podatku podlegają opodatkowaniu podatkiem od darowizn. Każdy, kto otrzymuje nowy samochód w prezencie jako niezamężny partner lub siostrzeniec, musi zatem upewnić się, że wartość samochodu nie przekracza 20 000 euro. Jest to kwota wolna od podatku w tym przypadku.

Jeśli w prezencie zostanie przekazana ziemia lub nieruchomość, urząd skarbowy automatycznie się o tym dowie. Dzieje się tak, ponieważ takie przekazanie musi być zawsze poświadczone notarialnie. Notariusz jest prawnie zobowiązany do poinformowania o tym urzędu skarbowego.